Gospodarzem szlaku jest Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawcze Oddział Miejski im. Mariana Sydowa w Toruniu, do którego należy zgłaszać wszelkie uwagi na temat szlaków.
Kontakt : ul. Piekary 41, 87-100 Toruń, tel. 56 622 29 21
Autorem szczególowych opisów poszczególnych szlaków jest pan Henryk Miłoszewski Prezes PTTK Oddziału Miejskiego w Toruniu.
Szczególowy opis szlaku dostępny na stronie
http://www.pttk.torun.pl/TO-2214z.html
0,0 km Górzno (rynek - przystanek PKS) - najmniejsze (około 1300 mieszkańców) miasto woj. toruńskiego położone w pn - wsch jego części. Pierwsza wzm. dotyczy roku 1325 kiedy bp płocki Florian erygował w Górznie parafię osadzajšc w niej miechowitów. W 1327 r. bp Florian nadał wójtowi Teodorykowi z Górzna przywilej na lokalizację miasta. W 1385 r. bp płocki ścibór wystawia nowy przywilej lokacyjny dla Górzna. W 1409 r. na dokumencie bpa płockiego Jakuba Kurdwanowskiego występuje wiadek starosta klucza górzeńskiego Bodzanta. W 1410 r. wojska krzyżackie obrabowały i zniszczyły zamek. Dżuma w 1625 r. uśmierciła połowę mieszkańców miasteczka. Na początku 1629 r. pod Górznem doszło do bitwy pomiędzy Szwedami pod wodzą feldmarszałka Hermana Wrangla i wojskami koronnymi dowodzonymi przez kasztelana kamienieckiego Stanisława Potockiego zakończonej klęską Polaków. Kilka dni później Szwedzi zdobyli bronione przez starostę biskupiego miasto grabiąc je i podpalając. Spłonął wtedy zamek bpów płockich. Kolejne spustoszenie przyniosła wojna szwedzka w latach 1655-60 i przemarsze wojsk. Straty ludności przyniosła kolejna zaraza z lat 1660-61. Po wojnach Górzno straciło na znaczeniu co spowodowało upadek gospodarczy miasta. W czasie wojny północnej w 1702 r. doszło do dwóch zwycięskich dla Polaków potyczek ze Szwedami. W 1711 r. Górzno było prawie w całości wyludnione. W 1772 r. miasto weszło w granice zaboru pruskiego, a dobra biskupów płockich zostały sekularyzowane. W 1773 r. miasto strrawił pożar. W II połowie XIX nastąpił wyraźny rozwój miasta w wyniku przeobrażeń gospodarczych. Dzień 18 stycznia 1920 r. stał się świętem miasta, którego mieszkańcy odzyskali niepodległość. 3.IX.1939 r. jednostki Wehrmachtu zajmujš Górzno. Mroczna noc okupacji hitlerowskiej została przerwana w dniu 21.I.1945 r. przez wojska radzieckie. Ciekawostki: kościół paraf. p.w. św. Krzyża barokowo-klasycystyczny zbudowany w latach 1765-1812. Wzgórze zamkowe kryje szczątki dawnego zamku bpów płockich, rozebranego w 1765 r. Grodzisko wyżynne, stożkowate, półnośredniowieczne czynne w XIV w., które znajduje się około 100 m na wsch. od kościoła paraf. w pobliżu jez. Górzno. Siedziba dyrekcji Górzeńsko - Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego utworzonego na obszarze 45.166 ha w 1990 r. oraz ośrodek Edukacji Ekologicznej. Na rynku pomnikowy egzemplarz kasztanowca. W odległości około 1,5 km na pd - wsch od miasta znajduje się rezerwat przyrody Szumny Zdrój im. K. Sulisławskiego utworzony w 1958 r. na powierzchni 37,16 ha w celu ochrony lasu gršdowego i łęgowo-olszowego. Bary. Dojazd PKS.
1,2 km Górzno (oczyszczalnia ścieków) - zbudowana w latach 1990-93, mechaniczno-biologiczna o przepustowości 200 m3 na dobę.
4,0 km Ruda (nadleśnictwo) - wieś, która w XVI wieku należała do parafii w Górznie. Czynny był tu młyn - hamernia przerabiajšcy surowiec z rudy darniowej. W 1751 r. za zgodą bpa płockiego oddano dobra w Rudzie pod zarząd Adamowi Czernickiemu. W 1874 r. utworzono tu nadleśnictwo obejmujące takie leśnictwa jak: Bryńsk, Górzno, Nowy Dwór, Klonowo, Buczkowo, Borek, Kiełpiny, Długi Most, Słup, Kostkowo i Leno. Ciekawostki: około 1,5 m pn - wsch od osady znajduje się chroniony prawem rezerwat przyrody Ostrowy nad Brynicą. Utworzony 1962 r. na powierzchni 2,04 ha w celu ochrony lasu grądowego i dąbrowy.
6,0 km Zaborowo (wieś) - wzmiankowana w 1772 r. Jako przynależna do klucza górzenieńskiego dóbr ziemskich bpów płockich. W 1605 r. należała do parafii w Górznie. W 1751 r. za zgodą bpa płockiego oddano wieś pod zarząd Pawła Majewskiego, który po 1772 r. jest właścicielem wsi. Dojazd PKS.
8,3 km Miesiączkowo (skraj wsi) - wzmiankowana w 1317 r. kiedy otrzymała od bpa płockiego Jana przywilej lokacyjny. W 1410 r. zostaje splšdrowana i spalona przez wojska krzyżackie. Ciekawostki: na terenie parku podworkiego skupienie 3 drzew (dšb szypułkowy, dšb bezszypułkowy oraz klon) stanowišcy pomnik przyrody. rednica drzew od 266 cm do 366 cm, wysokoć od 16 do 23 m oraz wiek 150-250 lat.
10,8 km Pissa (rzeczka) - w średniowieczu stanowiła naturalną granicę pomiędzy ziemią michałowską a ziemią dobrzyńską. Lewy dopływ Brynicy.
12,3 km Grążawy (wieś) - siedziba gminy wzm. w 1239 r. jako własność bpów płockich w dokumencie ks. Mazowieckiego Bolesława. W 1322 r. wymieniany jest sołtys Engelbert. W 1414 r. wieś jest wymieniana w krzyżackiej Księdze Strat. Ciekawostki: kościół św. Marcina, drewniany zbudowany przed 1763 r. w miejsce kaplicy spalonej w 1752 r. Kościół został zbudowany z fundacji bpa płockiego Antoniego Dembowskiego. Ołtarz główny z 1730 r. pochodzi z kościoła dominikanów w Chełmine. Obok stoi dzwonnica konstrukcji słupowo-ramowej z 1795 r. We wsi domy drewniane usytuowane kalenicowo z XIX wieku. Dojazd PKS.
15,3 km Wilamowo - (przejazd kolejowy) na linii kolejowej Brodnica - Lidzbark Welski. Ciekawostki: w linii prostej w odległości 2 km na pn. znajduje się grodzisko Długi Most dwuczłonowe wczesnośredniowieczne czynne w X-XV w. Grodzisko znajduje się w widłach rzek: Drwęcy i Brynicy.
19,3 km Nowy Dwór (skraj lasu) - wieś poniosła straty wojenne i wymieniona jest w krzyżackiej Księdze Strat. W 1498 r. dobra w Nowym Dworze zostały nadane Mikołajowi Kruszborskiemu w zamian za Sobiesierzno. W 1664 r. zostali tu osiedleni olędrzy. W 1535 r. wieś stanowi własność królewską. W 1767 r. folwark został wydzierżawiony Ignacemu Pląskowskiemu.
23,3 km Tama Brodzka (stacja PKP) - osada przy linii kolejowej Brodnica - Iława oddanej do użytku w 1902 r. oraz linii kolejowej Brodnica-Lidzbark Welski oddanej do użytku w 1887 r. Skrzyżowanie z międzynarodowym szlakiem E-11 w kolorze żółtym Toruń - Radomno. Ciekawostki: w pobliżu stacji PKP znajduje się schron żelbetonowy z okresu II wojny światowej (1944 r.).
26,3 km Bachotek (jezioro) - jezioro oraz stanica wodna PTTK im. Marii Okołów-Podhorskiej. Jedno z najbardziej znanych miejsc na terenie Pojezierza Brodnickiego. Jezioro Bachotek posiada obszar 211 ha przy max. głębokości około 24 m. Dobra rycerskie w 1446 r. należące do Janusza Szadlińskiego. W 1951 r. Maria Okołów-Podhorska zainicjowała budowę drewnianej stanicy wodnej dla turystów wodniaków. Ciekawostki: przy leśniczówce Bachotek rośnie lipa drobnolistna w wieku 150 lat o obwodzie 395 cm pierśnicy, będąca pomnikiem przyrody, na Wyspie Skarbów na jez. Bachotek znajduje się hipotetyczne grodzisko z wałem i fosą (22 x 12 m),, na półwyspie wrzynającym się w jez. Strażym znajdują się dwa grodziska wyżynne: jedno - owalne (40 x 30 m), drugie - stożkowate z wałem i fosą (32 x 15 m) położone obok siebie. W sezonie restauracja i dojazd PKS.
29,7 km Skarlanka (rzeka) - mostek Jadwigi przerzucony przez Skarlankę. Połączenie ze szlakiem międzynarodowym E-11 żółtym Toruń - Radomno.
30,1 km Bachotek (grobla) - punkt obejęcia szlaku E-11.
32,0 km Skrzynka (jezioro) - o powierzchni 1 ha.
34,3 km Gaj Grzmięca (siedziba Brodnickiego Parku Krajobrazowego) - wzm.1414 r. jako osada młyńska należąca do Zakonu komturii brodnickiej. W latach 1437-38 jest tu wymieniany młyn o 2 kołach. Ciekawostki: pomnik przyrody Adam i Ewa skupisko 2-ch dębów, z który jeden ocalał (obwód 365 cm, wysokość 15 m, wiek 350 lat) rosnący przy szosie Zbiczno - Pokrzydowo. Kapliczka przydrożna z 1939 r. Przy rz. Skarlance tartak. Jezioro Strażym o powierzchni 73 ha, max. głębokość 9 m. Pole namiotowe. Dojazd PKS.
39,6 km Skarlanka (rzeka) - most na rzece obok jeziora Robotno.
41,9 km Robotno (jezioro) - o powierzchni 50 ha i ma. głębokość 15,6 m.
45,0 km Okonek (jezioro) - powierzchnia jeziora i jego otoczenie o powierzchni 9,04 ha w 1963 r. zostało uznane jako torfowiskowy rezerwat przyrody okonek. Ochronie podlega forma przejściowa torfowiska naturalnego. Wśród roślin można wyróżnić objęte ochroną: rosiczkę okrągłolistną, rosiczkę długolistną, bagno zwyczajne, żurawinę drobnolistną, grążela żółtego i grzybienia białego. Około 700 m. na pd - zach od rez. Okonek znajduje się rezerwat przyrody "Stręszek" utworzony w 1963 r. na powierzchni 4,46 ha obejmującej jez. Stręszek i otaczajšce go torfowisko. Z rolin chronionych występuje tu rosiczka okršgłolistna, widłak jałowcowy, bagno zwyczajne oraz żurawina drobnolistkowa.
48,2 km Wielkie Partęczyny i Małe Partęczyny (międzyjeziorny przesmyk) - Jezioro Wielkie Partęczyny posiada powierzchnię 329 ha max. głębokość 28,5 m. Nad brzegiem jeziora są zlokalizowane liczne ośrodki wypoczynkowe. Na jeziorze znajduje się wyspa o nazwie Wielka Syberia, którą objęto ochroną w 1958 r. tworząc na powierzchni 0,38 ha rezerwat przyrody Wyspa na jez. Wlk. Partęczyny. Okazem szczególnie chronionym jest storczyk obuwik. Jezioro Małe Partęczyny posiada powierzchnię 34 ha i max. głębokość 6,5 m.
51,1 km Jezioro Łąkorz i Wielkie Partęczyny - kanał międzyjeziorny.
52,8 km Wielgrób (leśniczówka) - skrzyżowanie ze szlakiem żółtym (międzynarodowym E-11) Toruń - Radomno. Jezioro Łąkorz posiada powierzchnię162 ha i max. głębokość 31 m. Przy wsch. jego brzegu tuż obok kanału prowadzącego do jeziora Wielkie Partęczyny, znajdujš się relikty nawodnej osady palowej (palafit) z XIV wieku odkrytej przez Maxa Töppena w 70 latach XIX wieku.
56,0 km Łąkorz (wieś) - wzm.w 1414 r. w krzyżackiej "Księdze Strat" kiedy to zostaje spalona. W latach 1423-24 stanowił własność Zakonu w komturstwie radzyńskim. W 1439 r. wielki mistrz Paweł von Russdorf nadaje część opustoszałej wsi Janowi Kaschlo. W 1570 r. wieś stanowi królewszczyznę. W XVII w. dobra ziemskie weszły w skład utworzonego starostwa łąkowskiego. W 1759 r. starostą łąkowskim był Tomasz Czapski. Ciekawostki: kościół p.w. św. Mikołaja biskupa, gotycki zbudowany na początku XIV wieku przez krzyżaków. Warto w nim zobaczyć drewnianą chrzcielnicę, barokową z I połowy XVIII wieku i krucyfiks gotycki z przełomu XV/XVI wieku. Drewniane chałupy z I połowy XIX wieku. Częciowo zniszczony murowany wiatrak typu holender z końca XIX w. Muzeum Lokalne powstałe dzięki inicjatywie Jana Ostrowskiego, który zgromadził wiele zabytkowych przedmiotów związanych z historią wsi. Koniec turystycznego szlaku zielonego Brodnica - Łąkorz znajduje się na przystanku PKS.
 (1).png "Program Ciepłe Mieszkanie")
 (1).png "program internet.gov.pl")
