Brodnicki Park Krajobrazowy został utworzony w 1985 roku jako 25 park krajobrazowy w Polsce i pierwszy w ówczesnym województwie toruńskim. Siedziba Parku mieści się w Grzmięcy, w gminie Zbiczno. Powierzchnia parku wynosi obecnie 16 685 ha, w tym 12 349 ha w województwie kujawsko-pomorskim i 4336 ha w województwie warmińsko-mazurskim. Ponad 60% powierzchni zajmują lasy, głównie bory sosnowe z domieszką dębu i buka a w obniżeniach lasy grądowe. Park położony jest na terenie 6 gmin: Brodnica, Brzozie, Jabłonowo Pomorskie, Zbiczno, Biskupiec, Kurzętnik.
Brodnicki Park Krajobrazowy zajmuje centralną część Pojezierza Brodnickiego. Rzeźbę terenu ukształtowało ostatnie zlodowacenie. Osią hydrograficzną Parku jest rzeka Skarlanka, płynie licznymi rynnami subglacyjnymi i jest rzeką typowo pojezierną, wytyczony na niej szlak kajakowy można uznać za jeden z bardziej atrakcyjnych w Polsce. Wody powierzchniowe zajmują 8,5% powierzchni Parku. Jeziora ułożone są południkowo i połączone rzekami - Skarlanką i Strugą Brodnicką. Na obszarze Brodnickiego Parku Krajobrazowego znajduje się 58 jezior, a do największych należą: Wielkie Partęczyny (324 ha), Sosno (198 ha), Łąkorek (162 ha), Głowińskie (131 ha), Zbiczno (128 ha) i Ciche (110 ha).W większości są to jeziora rynnowe o wydłużonym kształcie. Wody powierzchniowe parku należą do najczystszych w województwie.
Fauna Brodnickiego Parku Krajobrazowego to przede wszystkim ptaki. Naliczono tu ok. 130 gatunków gniazdujących. Wśród nich jest bielik, bocian czarny, orlik krzykliwy, bąk, kania czarna i ruda, trzmielojad, puszczyk, sowa uszata, żuraw, rybitwa czarna i zwyczajna, perkoz dwuczuby i rdzawoszyi, dzięcioł duży, dzięciołek, dudek. Jeziora i rzeki są siedliskiem dla wydry, bobra. W lasach i starych osadach leśnych naliczono 12 gatunków nietoperzy. Pospolita jest tu chroniona żmija zygzakowata a także zaskroniec.
Na terenie BPK utworzono 9 rezerwatów przyrody.
• Rezerwat Bachotek, chroniących kłoć wiechowatą, turzyce sztywną, prosową i błotną oraz grzybień biały i wełniankę wąskolistną,
• Rezerwat Jar Grądowy Cielęta, chroniący grąd subkontynentalny i zboczowy z wawrzynkiem wilczełyko, lilią złotogłów, kopytnikiem pospolitym,
• Rezerwat Mieliwo, chroniący grądy świeże i wilgotne z udziałem buka i ponad 200-letniej sosny,
• Rezerwat Okonek, chroniący dystroficzne jezioro z otaczającym je torfowiskiem z żurawiną drobnolistkową i rosiczką okrągłolistną,
• Rezerwat Retno, chroniący kompleks lasów liściastych o dominacji grądu z zawilcem żółtym i gajowym oraz zdrojówką rutewkowatą,
• Rezerwat Stręszek, chroniący bór bagienny z tworzącym się torfowiskiem przejściowym,
• Rezerwat Wyspa na jeziorze Wielkie Partęczyny, chroniący stanowisko obuwika pospolitego i kokoryczy pustej,
• Rezerwat Rzeka Drwęca, chroniący ryby łososiowate,
• Rezerwat Żurawie Bagno, chroniący torfowisko przejściowe z wełnianką wąskolistną, rosiczką okrągłolistną i wąskolistną.
Na obszarze Parku znajduje się kilkadziesiąt pomników przyrody w postaci pojedynczych drzew, skupień drzew lub alei. Do najciekawszych należą: dęby Adam i Ewa w Grzmięcy, lipa drobnolistna przy leśniczówce Bachotek, skupienie dwóch lip przy drodze Brzezinki-Grzmięca oraz buk pospolity niedaleko leśniczówki Karbowo. Na terenie parku utworzono kilkadziesiąt użytków ekologicznych. Są to przeważnie małe oczka wodne lub niewielkie torfowiska na obszarach leśnych. W obszar Parku wchodzą tereny objęte ogólnoeuropejską siecią pod nazwą Natura 2000, które chronią ważne dla Wspólnoty Europejskiej siedliska lub gatunki - Bagienna Dolina Drwęcy oraz Ostoja Brodnicka.
opracowanie: Brodnicki Park Krajobrazowy
